सोबती, विलेपार्ले पूर्व, मुंबई - एक ज्येष्ठ नागरिक संघटना

ज्येष्ठ नागरिक आणि स्वयंशिस्त
--- डॉ. गीता भागवत


चार-पाच वर्षांपूर्वी माझ्या प्राध्यापक मुलानं मला माझ्या वाढदिवसाची भेट म्हणून ‘मोबाइल फोन’ देउ केला तेव्हा मी त्याला कडाडून विरोध केला. पण शेवटी त्याच्या आग्रहाला बळी पडले नि ‘मोबाइल फोन’ स्वीकारला. फोन देतानाच मुलान मला तो कसा वापरायचा, त्याच्या मूलभूत प्राथमिक बाबी सविस्तर शिकून घ्यायला लावल्या. फोन स्विच ऑन-ऑफ करणं, फोन घेण-करण, फोन बुकमध्ये नांव-नंबर टाकणं-वगळण-शोधणं, तसच एसएमएस करणं-वाचणं, प्रोफाईल बदलणं, मिस्ड कॉल देणं-आलेले बघून प्रतिफोन करणं अशा सगळ्या गोष्टी मी जिद्दीने शिकले नि वापरतेही आहे. आता फोन घरी विसरले तर मला चुकल्या चुकल्यासारख वाटतं.

आपण ज्येष्ठ नागरिक पूर्वी मोबाईल वापरत नसतानाही महत्वाचे-निकडीचे व्यवहार पार पाडत होतो-वेळा पाळत होतो. मग आताच आपल्याला पदोपदी हा मोबाईल फोन का बरं लागतो? मोबाईल बाळगणं म्हणजे तरुणपणा-आधुनिकता-रुबाबदारपणा-प्रतिष्ठा असं समीकरण आपल्या मनात तयार झालं की काय? आपण मोबाईलचे भक्त-नव्हे गुलाम-झाल्यासारखं का बरं वागत असतो? खूप विचार करून, मुलाशी चर्चा करुन मी स्वत:साठी काही पथ्यं तयार केली आहेत नि ती निष्ठेनं पाळते आहे. तुम्हाला सांगू ती पथ्यं?

१) सार्वजनिक ठिकाणी - बँकेत, ग्रंथालयात, नाट्यगृहात, सिनेमागृहात, सभा-बैठकात-
आपला फोन व्हायब्रेशनवर किंवा सायलेंट मोडवर ठेवायचा.
२) शक्यतोवर एसएमएसचा वापर करायचा. सार्वजनिक ठिकाणी शेजारच्या व्यक्तीलाही कळू
न देता एसएमएस वाचता-करता येतो.
३) क्वचित तातडीने फोन घेण्याची-करण्याची गरज पडणार असेल तर सभेत -नाटकात
इतराना कमीत कमी त्रास होईल अशा जागी बसायचे, दरवाज्याजवळ, मागच्या रांगेत,
रांगेच्या कडेच्या खुर्चीवर - बसायचे.

ज्येष्ठहो, तुम्ही आणखीही काही पथ्यं सुचवलीत तर तीही पाळता येतील. पण मुळात अशी पथ्यं तुम्ही पण पाळाल? थोडं आत्मपरीक्षण कराव नि तरुणाना आपल्या वागणुकीनं आदर्श वस्तुपाठ घालून द्यावा असं नाही वाटत तुम्हाला ?


--डॉ. गीता भागवत