कीर्तनरंग

कीर्तन विषय
श्री. चंद्रकांत शिरोडकर



श्री.विश्वास डोंगरे

श्री. सी. भा. दातार


’सोबती’ चा प्रेक्षकगण

श्री. विश्वास डोंगरे यानी आद्य क्रांतिकारक हुतात्मा वासुदेव बळवंत फडके यांच्या स्वातंत्र्यलढ्याच्या विषयावर ’सोबती’च्या साप्ताहिक कार्यक्रमांत सुश्राव्य कीर्तन सादर केले. श्री. डोंगरे हे काहीं व्यावसायिक कीर्तनकार नव्हेत पण कीर्तनकला व शास्त्र त्यानी पूर्णपणे आत्मसात केले असल्याचा कीर्तन ऐकताना प्रत्यय येत होता. कीर्तन हा आद्य एकपात्री प्रयोग म्हणतां येईल. संगीत, तत्वज्ञान, अभिनय अशा अनेक अंगांचा अभ्यास कीर्तनासाठी आवश्यक असतो. श्री. डोंगरे यांचे पारंपारिक वेषांतील हे कीर्तन सर्वार्थाने रंजक व उद्बोधक झाले.
श्री. डोंगरे यांना ’सोबती’चेच सभासद असलेल्या श्री. चंद्रकांत शिरोडकर व श्री सी. भा. दातार यांनी तबला व पेटीवर उत्कृष्ठ साथ करून कीर्तनरंग बहराला आणिला. त्या कार्यक्रमाची ही बोलकीं छायाचित्रे श्री फडणीस यांनी टिपली आहेत.

विडंबन नाट्यगीत

नच माते करुं कोपा ....
एका नाटकवेड्या मातापित्यांच्या, तीन वडील बहिणी असलेल्या, व्रात्य मुलाचे हे गाणे आहे. ’नच सुंदरि करुं कोपा …’ हे त्याच्या वडिलांचे आवडते गाणे. फार खोड्या केल्यामुळे रागावलेल्या आईला तो म्हणतो ….

नच माते करुं कोपा
मजवरि धरिं अनुकंपा ।
रागाने जळफळती
मागे बघ अप्पा --- ॥

पोरी तुज बहु असती
परि प्रीती मजवरती ।
जाणसि तूं हें चित्तीं
मग कां घालिसि भीती ।
करिं मी दंगामस्ती
परि वाटे तव धास्ती ।
प्रेमा तो मजवरिचा
नेउ नको लोपा …॥ १ ॥

एवढे ऐकल्यावर आईने त्याचा कान धरला व म्हटले, ’मेल्या, यांची नक्कल करतोस काय?’
त्यावर तो म्हणतो, ’थांब थांब, अजून गाणं संपलं नाही, पुढे ऐक.’
आई-वडील विचारांत पडले, पुढल्या अति शृंगारिक कडव्याचें हा काय करणार? मुलाने पुढे चालू केले --

करपाशीं या तनुला
बांधुनि करिं शिक्षेला ।
धरुनीयां कानाला
गुच्चा घे गालाला ।
परि ना धरिं अबोला
सोसेना तो मजला ।
शिक्षा ती अति कठोर
होइल मत्पापा …॥ २ ॥
नच माते करुं कोपा
मजवरि धरिं अनुकंपा ।
हासुनिया बघति अतां
प्रेमाने अप्पा …..॥ ३ ॥

विडंबन कवि : प्र. के. फडणीस

What is recession?

This Story is about a man who once upon a time was selling "Wada-Pav" by the roadside.
He was illiterate, so he never read newspapers.
He was hard of hearing, so he never listened to the radio.
His eyes were weak, so he never watched television.
But enthusiastically, he sold lots of "Wada-pavs".
He was smart enough to offer some attractive schemes to increase his sales.
His sales and profit went up..
He ordered more a more raw material and buns and use to sale more.
He recruited few more supporting staff to serve more customers.
He started offering home deliveries. Eventually he got himself a bigger and better stove.
As his business was growing, the son, who had recently graduated from College, joined his father.
Then something strange happened.
The son asked, "Dad, aren't you aware of the great recession that is coming our way?"
The father replied, "No, but tell me about it." The son said, "The international situation is terrible.
The domestic situation is even worse. We should be prepared for the coming bad times."
The man thought that since his son had been to college, read the papers, listened to the radio and watched TV.
He ought to know and his advice should not be taken lightly.
So the next day onwards, the father cut down his raw material order and buns, took down the colourful signboard,
removed all the special schemes he was offering to the customers and was no longer as enthusiastic.
He reduced his staff strength by giving layoffs.
Very soon, fewer and fewer people bothered to stop at his "Wada-Pav" stand.
And his sales started coming down rapidly, same is the profit.
The father said to his son, "Son, you were right".
"We are in the middle of a recession and crisis. I am glad you warned me ahead of time."
Moral of The Story: It's all in your MIND! And we actually FUEL this recession much more than we think we do!!!!!!!!!! !!
What can we take away from this story??
1. How many times we confuse intelligence with good judgment?
2. Choose your advisors carefully but use your own judgment
3. A person or an organization will survive forever, if they have the 5 Cs
* Character
* Commitment
* Conviction
* Courtesy
* Courage
The tragedy today is that there are many walking encyclopedias that are living failures.
The More practical and appropriate views on this economic recession is:
"This is the time to reunite together for any small or a big organization,
this is the time to motivate and retain people which are the biggest asset,
this is the time to show more commitments to the customers,
this is the time show values of our company to the world,
and this is the time to stand by our Nation".
Please do not take this Lightly…..

’स्ट्रोक’ची लक्षणे

’सोबती’चे एक सभासद श्री. पथके यांचेकडे ई-मेल द्वारा खालील माहिती आली. ती उपयुक्त वाटल्यावरून खालीं उद्धृत करीत आहे. आपणासहि उपयुक्त वाटल्यास इतरांच्या नजरेस आणावी ही विनंति. - प्र. के. फडणीस

STROKE IDENTIFICATION:
During a BBQ, a friend stumbled and took a little fall - she assured everyone that she was fine (they offered to call paramedics) .she said she had just tripped over a brick because of her new shoes.
They got her cleaned up and got her a new plate of food. While she appeared a bit shaken up, Ingrid went about enjoying herself the rest of the evening
Ingrid's husband called later telling everyone that his wife had been taken to the hospital - (at 6:00 pm Ingrid passed away.) She had suffered a stroke at the BBQ. Had they known how to identify the signs of a stroke, perhaps Ingrid would be with us today. Some don't die. they end up in a helpless, hopeless condition instead.
It only takes a minute to read this. A neurologist says that if he can get to a stroke victim within three hours he can totally reverse the effects of a stroke...totally. He said the trick was getting a stroke recognized, diagnosed, and then getting the patient medically cared for within 3 hours, which is tough.
RECOGNIZING A STROKE
Thank God for the sense to remember the '3' steps, STR . Read and Learn! Sometimes symptoms of a stroke are difficult to identify. Unfortunately, the lack of awareness spells disaster. The stroke victim may suffer severe brain damage when people nearby fail to recognize the symptoms of a stroke. Now doctors say a bystander can recognize a stroke by asking three simple questions:
S *Ask the individual to SMILE.
T *Ask the person to TALK and SPEAK A SIMPLE SENTENCE (Coherently)(i.e. It is sunny out today)
R *Ask him or her to RAISE BOTH ARMS.
If he or she has trouble with ANY ONE of these tasks, call emergency numberimmediately and describe the symptoms to the dispatcher.
New Sign of a Stroke -------- Stick out Your Tongue
NOTE: Another 'sign' of a stroke is this: Ask the person to 'stick' out his tongue.. If the tongue is 'crooked', if it goes to one side or the other,that is also an indication of a stroke.

विजया लेले - एक कविता

श्रीमती विजया लेले (७५) सोबतीच्या एक ज्येष्ठ सभासद व कार्यकर्त्या. कविता लेखन हा त्यांचा छंद. प्रसंगोचित कविता हे त्यांचे वैशिष्ट्य. त्या कविता स्वत: गाऊन सादर करतात.

कोणतीही स्त्री लग्न होऊन सासरी कितीही वर्षे राहीली तरी तिच्या माहेरासंबंधीच्या भावना कायम असतात. श्रीमती लेले यानी त्यांच्या कोकणातील माहेरच्या आठवणी त्यांच्या खालील कवितेत जाग्या केल्या आहेत.

रेशमी बंध --------

दोन डोंगरांच्या कुशी, आई वडिलांच घर,
चहूबाजूला अंगण, वर कौलारु छप्पर
पाणी पाटाच दाराशी, केळी, नारळ, पोफळी
आंबा, फणस, कोकम त्यांची गर्दशी सावली,
चाले सदोदित ये-जा, जात्या-येत्या पाहुण्यांची,
घरी दारी लगबग, माझ्या माय माउलीची.
गोठा भरला गुरानी, रेलचेल दुभत्याची,
हातसडीचे तांदूळ, गोडी अवीट भाताची.
ऒलांडीला उंबरठा, खूप वर्षे त्याला झाली,
नाही समजले मज साठी कधी आली.

माझ्या घरी सुखी आहे, नाही कशाचीच वाण,
तरी बाई नकळत आठवते बालपण.
आता तिथे नाही काही घर असे सुने सुने,
गेल्या सुकुनिया बागा, अंगणात झाली राने.
पण अजून तिथला, मोह नाही कमी होत,
नाजुक रेशमी बंध, नाही तुटता तुटत.

कवयित्री: श्रीमती विजया लेले

‘ एक सेफ़्टी वाल्व हवा’ - एक कविता.

श्री नारायण जुवेकर, वय ८०, सोबतीचे ज्येष्ठ सभासद व कार्यकर्ते. सोबतीचे सिद्धहस्त कवी. जीवनाच्या अनेक पैलूंवर भाष्य करणा-या त्यांच्या कवितांची संख्या शेकड्यात आहे. त्यांच्या कवितांचा एक संग्रह ‘जीवन आनंदे भरले’ प्रकाशित झाला आहे व दुसरा प्रकाशनाच्या वाटेवर आहे. खाली दिलेली त्यांची एक कविता सुखी संसाराची गुरुकिल्ली ठरावी अशी आहे.
एक सेफ़्टी वाल्व हवा

चिंतेमुळेच वाढती रोग नकळत त्याने शरीरभोग -
त्यावरती हमखास दवा एक सेफ़्टी वाल्व हवा ।१।
मनी कोंडला राग अनावर उच्च रवाने बोललात जर -
नाहक त्याने रक्त तापुनी रक्तदाब वाढेल तत्क्षणी -
उपाय त्यावर ध्यानी ठेवा एक सेफ़्टी वाल्व हवा ।२।
साधे घरचे रुचकर अन्न तयास मानी जणुं पक्वान्न-
प्रसन्न चित्ते सारे खावे हांसत हांसत वाखाणावे -
अशी निर्मिण्या मस्त हवा, एक सेफ़्टी वाल्व हवा ।३।

संसार साथीला समान माना गोंजाराव्या मुक्या भावना -
एकचि तुमचा तो साथीदार सुखदु:खाचे झेले वार -
संसारी सांधण्या प्रणयदुवा एक सेफ़्टी वाल्व हवा । ४ ।
उपदेशाच्या सवयी सोडा गप्प ऐकत मैत्री जोडा -
शेजा-यांच्या सौख्यावरती नकोच शेरे, नकोच पुस्ती -
सहज टाळण्या हेवा दावा , एक सेफ़्टी वाल्व हवा । ५ ।
जीवन अपुले सुसह्य करण्या दुस-याचे हो शिका ऐकण्या -
कौतुकमिश्रित बोल असावे आनंदी हासरे रहावे -
स्वास्थ्य राखण्या असे बुवा, एक सेफ़्टी वाल्व हवा ।६ ।
प्रेम असावी निरंतरी छंद असावा काहीतरी -
कर्तव्याची नित्य नवी सौंदर्याची जाण हवी -
विनोदलहरी पसरू द्या कशास चिंता, काय उद्या ! -
शिकण्याला हा मंत्र नवा, एक सेफ़्टी वाल्व हवा ।७।

कवी: नारायण जुवेकर

निरोप आणि स्वागत - मावळते आणि नववर्ष.

सोबतीचे साप्ताहिक कार्यक्रम दर बुधवारी असतात. संयोगवश २००८ चा शेवटचा दिवस ३१ डिसेंबर बुधवारीच होता.
शिवाय शेवटचा बुधवार असल्याने डिसेंबर महिन्यात ज्या सभासदांचे वाढदिवस होते तेही सामुहिकपणे साजरे झाले. सन २००८ ला निरोप आणि २००९ या नववर्षाचे स्वागत हाही कार्यक्रम या वेळी साजरा झाला।

सामुहिक वाढदिवसातील काही सहभागी सभासदानी आपले मनोगत भाषणाद्वारे व कवितांद्वारे व्यक्त केले. सोबतीच्या ज्येष्ठ सभासद श्रीमती विजया लेले यानी स्वरचित २००८ ला निरोप व २००९ चे स्वागत करणारे गीत सादर केले. शिवाय दुस-या ज्येष्ठ सभासद श्रीमती विद्या पेठे व श्रीमती नंदा देसाई यानीही आपल्या सुस्वर आवाजात विविध गीते सादर केली व कार्यक्रमात रंगत आणली।

एकमेकाना शुभेच्छा देऊन व अल्पोपहाराचा आस्वाद घेऊन या आनंददायी कार्यक्रमाची सांगता झाली.

नातवंडे आणि आजी-आजोबा - एक अतूट, अनोखे नाते.

नातवंडे व आजी-आजोबा यांचे एक निराळेच नाते असते. बदलत्या सामाजिक परिस्थितीत हे नाते काहीसे हरवल्यासारखे वाटते. परंतु अजूनही, विशेषतः मध्यमवर्गीय कुटुंबात आजी-आजोबांचे स्थान टिकून आहे.

आपल्या नातवंडानी केवळ अभ्यासतच नाही तर इतर क्षेत्रातही चमकावे अशी आजी-आजोबांची इच्छा असते व त्यादॄष्टीने ते प्रयत्नही करतात।

छोट्या नातवंडांच्या अंगातील गुणांचा सभासदाना परिचय व्हावा या दॄष्टीने ‘सोबती’ दरवर्षी सभासदांच्या ५ त १४ या वयोगटातील नातवंडांचे कार्यक्रम आयोजित करते। दिनांक २४ डिसेंबर रोजी असा एक कार्यक्रम साजरा झाला. त्यात अकरा नातवंडानी भाग घेतला. कार्यक्रमात श्लोक, कविता, गाणी, विनोद, नृत्य, तबला वादन, नाट्यछटा अशी विविधता होती. मुलांचा धीटपणा, वेषभूषा आणि उचित हावभाव पाहून सर्वानाच खूप कॊतुक वाटले. त्यांचे कॊतुक करून भेटवस्तू व खाऊ दिल्यामुळे मुलांचा आनंद द्विगुणित झाला।